Teknoloji Geliştirme Bölgelerindeki Faaliyetlerin Vergisel Durumu.

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, şirketinizin 26.07.2013 tarihinde …….. A.Ş. ünvanı ile Niğde Üniversitesi Kampus alanı içinde 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri(TGB) Kanununun 3 üncü maddesinde belirtilen faaliyetleri göstermek üzere kurulduğu, 2013 ve 2014 yıllarında kampus alanı içinde faaliyet gösterecek olan Teknokent binası ile ilgili bütün işlemlerini tamamlayarak, bina yapım işinin yönetici şirket sıfatı ile 06.08.2014 tarihinde …. vergi kimlik numaralı ….Şti. ye 4.398.000,00 TL bedelle anahtar teslimi sözleşme çerçevesinde ihale edildiği belirtilerek, 

            Teknokent bina inşaatı işinizde;

            -Yüklenici firma ile yapılan anahtar teslimi sözleşme için damga vergisi hesaplanıp hesaplanmayacağı,

            -Yüklenici firmaya yapılacak hakediş ödemeleri üzerinden damga vergisi hesaplanıp hesaplanmayacağı,

            -Adı geçen teknokent binası için TGB Uygulama Yönetmeliğinin 3 üncü maddesi ödenek bölümünde yer alan  bölgenin kuruluşu için gerekli arazi temini, alt yapı ve idare binası ile ilgili giderlerin yönetici şirketçe karşılanamayan kısmı için yardım amacı kapsamında Bakanlık bütçesinden karşılanır maddesi gereğince Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hibe olarak gönderilen  miktarın Kurumlar Vergisi Kanununa tabi olup olmadığı ve

            -Teknokent bina inşaatının tamamlandıktan sonra yönetici şirket konumu ile faaliyete başladığınız tarihten itibaren teknokent içerisinde faaliyette bulunacak şirketlere tarafınızca yapılacak bina kiralama gelirlerinin de Kurumlar Vergisi Kanununa ve Katma Değer Vergisi Kanununa tabi olup olmayacağı konularda Defterdarlığımızdan görüş talebinde bulunduğunuz anlaşılmaktadır.

            KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

            4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun 12.03.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6170 sayılı Kanunla değişen geçici 2 nci maddesinde; “Yönetici şirketlerin bu Kanun uygulaması kapsamında elde ettikleri kazançlar ile Bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran bu Bölgedeki yazılım ve AR-GE faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları 31.12.2023 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden müstesnadır.”  hükmü yer almaktadır.

            Söz konusu madde hükmünden yararlanılabilmesi için;

             – Bu Kanunda tanımlanan teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösterilmesi,

            – Kazancın münhasıran bu bölgedeki yazılım ve Ar-Ge’ye dayalı üretim faaliyetlerinden veya yönetici şirketlerin bu bölgelerin yönetilmesinden ve işletilmesinden elde edilen kazançlardan olması,

            – Bölge içi ve dışı faaliyetlerden elde edilen kazanç ayırımının yapılması

            gerekmektedir.

            Aynı Kanunun 8 inci maddesinde, “Bölgelerin kurulması için gerekli alt yapı, idare binası ve kuluçka merkezi inşası ile AR-GE ve yenilik faaliyetlerini desteklemeye yönelik yönetici şirketçe yürütülen veya yürütülecek kuluçka programları, teknoloji transfer ofisi hizmetleri ve teknoloji işbirliği programları ile ilgili giderlerin, yönetici şirketçe karşılanamayan kısmı, yardım amacıyla Bakanlık bütçesine konulan ödenekle sınırlı olmak üzere karşılanabilir.” hükmü yer almaktadır.

            Ayrıca, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin “Yönetici şirketin görev ve sorumlulukları”  başlıklı 15 inci maddesinde;

            “Yönetici şirket, Kanun amacını gerçekleştirmek üzere;

          a) Bölgeye ait planlama ve projelendirmenin yapılması, gerekli alt yapı ve üst yapı hizmetlerinin yürütülmesi,

           ı) Bölgede hizmet vermek amacıyla yer almak isteyen kurum, kuruluş, yerli ya da yabancı tüzel veya gerçek kişilerin taleplerinin değerlendirilmesi ve uygun bulunanlara Bölge işletme yönergesi doğrultusunda yer tahsisinin yapılması,

          j) Kanunun 8 inci maddesi kapsamında üretim yapmak isteyen işletmelere Kanun, bu Yönetmelik ve Bölge işletme yönergesine uygun olarak yer tahsisinin yapılması,

          k) Kuluçka firmalarına, Bölgede uygulanan birim metrekare kira ücretlerinin kamu destekli Ar-Ge projesine sahip olanlar için yüzde 25, diğerleri için yüzde 50’sinden fazla olmamak üzere, Ar-Ge projesi süresi esas alınarak en fazla 36 aya kadar indirimli yer tahsis edilmesi, yer tahsis edilirken diğer firmalardan tamamen ya da kısmen ayrıştırılmış ofis alanlarının oluşturulmasına özen gösterilmesi,

          l) Bölgenin yönetimi ve işletilmesi, Bölgede yer alacak girişimci başvuruları ile Bölgede yer alan girişimcilerce yürütülecek her bir yeni Ar-Ge projesinin değerlendirilmesi, uygun görülenlere yer tahsisinin yapılması, teknolojik ürünün üretilmesine izin veren Kanunun 8 inci maddesinin uygulanması, bu Yönetmeliğe uygun kira kontratlarının düzenlenmesi…”

            denilmektedir.

            Ayrıca,  anılan yönetmeliğin “Bölge arazisinin kullanımı”  başlıklı 22 nci maddesinde;

            “(1) Bölge olarak belirlenen araziler hiçbir şekilde Kanun amacı dışında başka amaçlarla kullanılamaz.

            (2) Yönetici şirket, Bölgede akademik, ekonomik ve sosyal yapının oluşturulmasını sağlamak amacıyla; Bölgenin toplam yapılaşma hakkının % 25’ini aşmayacak kesimi üzerinde Bölge amaçları doğrultusunda gerçekleştirilecek faaliyetlere etkinlik kazandırmak ve Bölgenin ihtiyaç duyduğu ekonomik, sosyal ve kültürel altyapıyı oluşturmak üzere gerekli bina ve tesisleri kurabilir, işletebilir, kiraya verebilir.”

           açıklamalarına yer verilmiştir.

            1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “5.12.2.3. Yönetici şirketlerin yararlanabilecekleri istisnanın kapsamı” başlıklı bölümünde; “4691 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesi hükmüne göre, yönetici şirketlerin bu Kanun uygulaması kapsamında elde ettikleri kazançları kurumlar vergisinden istisna edilmiş olup yönetici şirketlerin istisna edilen kazançları, 4691 sayılı Kanun kapsamında bölgenin kurulmasına, yönetilmesine ve işletilmesine ilişkin faaliyetlerden kaynaklanan kazançlarıdır.”  açıklamalarına yer verilmiştir.

            Yukarıdaki hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, teknoloji geliştirme bölgesinin yönetilmesinden ve işletilmesinden sorumlu olan şirketinize ait binada bulunan ofislerin, yönetici şirketlerin görev ve sorumlulukları kapsamında olmak ve Bölgenin toplam yapılaşma hakkının % 25’ini aşmamak kaydıyla; bölge amaçlarını gerçekleştirmek üzere kiraya verilmesinden elde edilecek olan kazanç, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında kurumlar vergisinden müstesna tutulabilecektir.

            Ayrıca, 4691 sayılı Kanunun uygulaması kapsamında bölgenin kuruluşu için gerekli arazi temini, alt yapı ve idare binası ile ilgili giderlerin yönetici şirketçe karşılanamayan kısmı için yardım amacı kapsamında Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hibe olarak gönderilen miktarların yukarıda belirtilen amaçlar doğrultusunda kullanılması durumunda kurumlar vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir. 

            DAMGA VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

            488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu; 8 inci maddesinde, bu Kanunda yazılı resmi daireden maksadın, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köyler olduğu ve bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmelerin resmi daire sayılmayacağı; 24 üncü maddesinin ikinci fıkrasında da, birden fazla kişi tarafından imza edilen kağıtlara ait vergi ve cezanın tamamından imza edenlerin müteselsilen sorumlu olacağı, bunlar arasında vergiden müstesna olanların bulunmasının damga vergisinin noksan ödenmesini gerektirmeyeceği, damga vergisinden muaf kuruluşlarca kişilerin (1) sayılı tabloda yer alan işlemleriyle ilgili olarak düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan kağıtlara ait verginin tamamının kişiler tarafından ödeneceği, ancak bu kağıtlara ait verginin hiç ödenmemesi veya noksan ödenmesi halinde vergi ve cezanın tamamından kişilerle birlikte kurumların da müteselsilen sorumlu olacağı hükmü yer almaktadır.

            Anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “I- Akitlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün A/1 fıkrasında, belli parayı ihtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin nispi damga vergisine tabi tutulacağı; “IV. Makbuzlar ve diğer kağıtlar” başlıklı bölümünün 1/a fıkrasında, resmi daireler tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler (avans olarak yapılanlar dahil) nedeniyle, kişiler tarafından resmi dairelere verilen ve belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu ödemelerin resmi daireler nam ve hesabına, kişiler adına açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesini veya emir ve havalelerine tediyesini temin eden kağıtların nispi damga vergisine tabi tutulacağı hükme bağlanmıştır.

            Diğer taraftan, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanunun amacının, üniversiteler, araştırma kurum ve kuruluşları ile üretim sektörlerinin işbirliği sağlanarak, ülke sanayinin uluslararası rekabet edebilir ve ihracata yönelik bir yapıya kavuşturulması maksadıyla teknolojik bilgi üretmek, üründe ve üretim yöntemlerinde yenilik geliştirmek, ürün kalitesini veya standardını yükseltmek, verimliliği artırmak, üretim maliyetlerini düşürmek, teknolojik bilgiyi ticarileştirmek, teknoloji yoğun üretim ve girişimciliği desteklemek, küçük ve orta ölçekli işletmelerin yeni ve ileri teknolojilere uyumunu sağlamak, Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulunun kararları da dikkate alınarak teknoloji yoğun alanlarda yatırım olanakları yaratmak, araştırmacı ve vasıflı kişilere iş imkânı yaratmak, teknoloji transferine yardımcı olmak ve yüksek/ileri teknoloji sağlayacak yabancı sermayenin ülkeye girişini hızlandıracak teknolojik alt yapıyı sağlamak olduğu; 3 üncü maddesinin (k) fıkrasında, yönetici şirketin bu kanuna uygun ve anonim şirket olarak kurulan, bölgenin yönetimi ve işletilmesinden sorumlu şirketi ifade ettiği; 5 inci maddesinde, yönetici şirketin, bölge için gerekli her türlü hizmetlerin yürütülmesi ile yükümlü olduğu; 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasında, yönetici şirketin bu Kanunun uygulanması ile ilgili olarak düzenlenen kağıtlardan ve yapılan işlemlerden dolayı damga vergisinden muaf olduğu hüküm altına alınmıştır.

            Buna göre, teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyette bulunan yönetici şirketler, 4691 sayılı Kanunun uygulanması ile ilgili işlemlerde düzenlenen kağıtlar bakımından damga vergisinden muaf olup, bu bölgelerde faaliyette bulunan yönetici şirket haricindeki firmaların damga vergisi muafiyeti bulunmamaktadır.

            Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, 4691 sayılı Kanunun 8 inci maddesi çerçevesinde, “yönetici şirket” statüsü bulunan …… Şti. ile düzenleyeceği sözleşmenin, teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyet gösteren şirketlere 4691 sayılı Kanun kapsamında sunulan bir hizmete ilişkin düzenlendiğinin tevsiki kaydıyla, şirketinizin söz konusu sözleşmeye ait damga vergisinden muaf tutulması; ancak sözleşmeye ait damga vergisinin, sözleşmenin diğer tarafı olduğu belirtilen………… Şti. tarafından ödenmesi gerekmektedir.

            Ayrıca, Niğde Üniversitesi Rektörlüğünden ayrı tüzel kişiliği bulunan ve damga vergisi uygulaması bakımından resmi daire tanımı içerisinde yer almayan şirketinizce yaptırılan “Teknokent Binası Yapım İşi” nedeniyle yapılacak hakediş ödemelerinin kişiden kişiye yapılan ödemeler kapsamında bulunması ve bu ödemeler nedeniyle düzenlenen kağıtların 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tabloda sayılan kağıtlar arasında yer almaması nedeniyle, şirketinizin mal ve hizmet alımı ödemeleri nedeniyle Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV/1-a bölümü uyarınca damga vergisi aranılmaması gerekmektedir.

            Öte yandan, teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyette bulunan şirketinizin, 4691 sayılı Kanunun uygulanması ile ilgili işlemlerde düzenlenen kağıtlar bakımından damga vergisi muafiyeti olmakla birlikte, söz konusu kağıtlara ilişkin damga vergisinin ödenmesinden Damga Vergisi Kanununun 24 üncü maddesi gereğince müteselsil sorumluluğu bulunduğu tabiidir.

            KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

            3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun;

            -1/1 inci maddesinde, Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV’ye tabi olduğu,

            -1/3-f maddesinde, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemlerinin KDV ye tabi olduğu,

            -17/4-d maddesinde, iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemlerinin KDV den istisna olduğu,

            hükme bağlanmıştır.

            Buna göre, Şirketiniz aktifine kayıtlı gayrimenkullerin teknokent içerisinde faaliyette bulunacak şirketlere kiralanması işlemi KDV Kanununun 1/1 ve 1/3-f maddeleri gereğince KDV ye tabi bulunmaktadır.